به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

عهد سینمایی کمال تبریزی با خودش چه بود؟

تاریخ انتشار: ۲۸ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۲۵۶۵۲

نشست گفت‌وگوی کارگردان با عوامل (مدیر فیلمبرداری) در مرحله پیش تولید فیلم به میزبانی و دبیری کمال تبریزی و با حضور محمود کلاری فیلمبردار برجسته سینمای ایران در دومین روز از جشنواره فیلم کوتاه تهران برگزار شد.

تبریزی در ابتدای این نشست تخصصی گفت: روز اولی که کارگردانی را شروع کردم با خودم عهد کردم همه تخصص‌هایی که با آن‌ها سر و کار دارم، یاد بگیرم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شما به‌عنوان یک کارگردان باید اطلاعات کافی درباره تخصص‌های سینمایی داشته باشید، یعنی وقتی دارید با آهنگساز صحبت می‌کنید باید اطلاعات اولیه درباره موسیقی فیلم را داشته باشید تا بتوانید ارتباط لازم را برقرار کنید. مثلا باید تدوین بدانید، چون به نظرم کارگردانی که تدوین بلد نیست اصلا کارگردان نیست.

تبریزی گفت: زمانی که عوامل را انتخاب می‌کنید، حتما می‌دانید که چه می‌خواهید باید اصل را بر این بگذارید که کارگردان باید با تمام عوامل برای یک اجرای درست گفتگو و توافق کند. باید مجموع گروه هم از ابتدا این را بدانند. باید عوامل تخصص‌های دیگر هم بدانند که ما به هر حال داریم فیلمی می‌سازیم که در نهایت نام کارگردانش بیشتر در تیتراژ به چشم می‌خورد پس باید این حق را بدهند که تصمیم‌گیرنده نهایی کارگردان است و اگر اختلافی به وجود آمد حرف نهایی را کارگردان می‌زند. اگر بر سر موضوعات مربوط به فیلم مثل ریتم عوامل به مشکل بخورند حتی در هیات داوری خانه سینما در نهایت حق به کارگردان داده می‌شود؛ حتی اگر اشتباه کند. من مدتی این عادت را داشتم که روز قبل از آغاز فیلمبرداری همه گروه را جمع می‌کردم و به همه می‌گفتم که فیلمسازی یک کار گروهی است، همه باید نظرمان را بگوییم و به یکدیگر کمک کنیم. با این حال کارگردان می‌تواند برخی نظرات را بپذیرد و برخی را نه.

تبریزی درباره اینکه گاهی نمی‌شود به صورت ذهنی فیلمنامه را تدوین کرد، توضیح داد: وقتی به یک حادثه مهم در فیلمنامه برمی‌خورید باید اتود بزنید در این مواقع اشکال کار درمی‌آید تمرین و اتودگیری با آنچه که در فیلمنامه می‌نویسیم زمین تا آسمان فرق می‌کند. مواردی هستند که خرق عادت هستند این‌ها بعدا در تمرین خیلی دچار تغییر می‌شوند.

وی درباره استفاده از پلان‌ها خارج از فیلمنامه گفت: حتما می‌توانید این کار را بکنید. به شرطی که با فیلمنامه همگون باشد. به هر حال سینما در دلش یک دروغ بزرگ هم دارد و آن این است که شما در کوتاه‌ترین زمان از یک نقطه به نقطه دیگر می‌روید. پس سینما در عین حال که می‌تواند رئالیستی باشد ذاتش غیرواقعی است که ما آن را به عنوان مخاطب پذیرفته‌ایم.

در ادامه محمود کلاری مطرح کرد: سینما اینچنین است که ما ابتدا انتخاب می‌شویم. ۲۰ فیلمنامه اول را که فیلمبرداری کردم عمدتا به آن از زاویه فیلمبرداری نگاه می‌کردم یعنی مثلاً نگاه می‌کردم چقدر در فیلم لحظات شب داریم و چقدر روز و ... جلوتر که آمدم خود فیلمنامه هم برایم مهم بود یعنی رسیدن به پاسخ این سوال که از این فیلمنامه چه فیلمی درمی‌آید. فکر کنم در این چهل سال بیش از ۵۰۰ فیلم‌نامه خواندم که برخی از آن‌ها ساخته شد و برخی نشد. حاصل این خواندن‌ها تجربه‌ای بود که به من آموخت به پیش‌بینی نهایی نزدیک شوم.

کلاری عنوان کرد: گاهی باید فیلم را از رئالیسم خارج کنیم البته این به معنای آن است که دست ما در فیلمسازی باز است. گاهی باید کارگردان به عوامل اعتماد کند. وقتی کارگردان به قدری به شما اطمینان می‌دهد و از پس آن شما همه وجود خود را برای فیلم می‌گذارید کار بهتر پیش می‌رود.

این فیلمبردار بیان کرد: فقدان یکی از بهترین فیلمسازان ایران و جهان آقای مهرجویی را تسلیت می‌گویم. ما سر فیلم «سارا» بودیم به من توضیح داد که یکی از سکانس‌ها به چه نحو می‌خواهد. به او گفتم یکی از تصاویر فلو می‌شود، آقای مهرجویی گفت چه ایرادی دارد. در تدوین هم دیدیم چقدر همه چیز خوب درآمده بود اینجاست که شما به کارگردان اعتماد می‌کنید و خودتان را در اختیارش می‌گذارید.

یکبار مارکومولر رئیس جشنواره ونیز به من گفت ما برای فیلمبرداری جایزه نداریم، اما برای «درخت گلابی» یک جایزه برای تو ابداع کردیم و من نتوانستم بگویم همه آنچه در فیلمبرداری «درخت گلابی» رخ داد ایده‌های مهرجویی بود و من به خودی خود جرات آن کار‌ها را نداشتم.

چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۲ در پردیس سینمایی ملت در حال برگزاری است.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری سینما و تئاتر

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: کمال تبریزی کارگردان پیشکسوت جشنواره فیلم کوتاه تهران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۲۵۶۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جمعی از اساتید ادبیات به تماشای «مست عشق» نشستند/ حسن فتحی: جهانِ پر از طمع و ویرانی را با افعال خود سیاه‌تر نکنیم

روز جمعه ۱۴ اردیبهشت‌ماه اکرانی خصوصی از فیلم «مست عشق» در موزه سینما تدارک دیده شده بود تا سازندگان این فیلم سینمایی میزبان برخی از چهره‌های حوزه مولوی‌شناسی و شمس پژوهی و شاهنامه‌پژوهی همچون محمدعلی موحد و میرجلال‌الدین کزاری و نیز بزرگان دیگری همچون ژاله آموزگار (پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی)، عبدالمجید ارفعی (متخصص زبان‌های باستانی و مترجم خط میخی عیلامی)، احمد محیط طباطبایی (رییس ایکوم)، لوریس چکناواریان (آهنگساز و رهبر ارکستر)، یونس شکرخواه (متخصص علوم ارتباطات) و حجت‌الله ایوبی (رییس سابق سازمان سینمایی و کمیسیون ملی یونسکو) شدند.

در میان این چهره‌های فرهنگی و هنری، محمدعلی موحد به تماشای فیلم نشست.

از راست: لوریس چکناواریان، محمدعلی موحد و میرجلال‌الدین کزازی

در ابتدای این مجلس و پیش از نمایش فیلم، حجت‌الله ایوبی در سخنانی کوتاه گفت: ملت ایران یک بدهی به دنیا داشت و دنیا هم یک مطالبه بزرگ از ما. سینمای ایران که جزء سینماهای برتر جهان است باید کاری را برای حضرت مولانا و شمس انجام می‌داد.

او با تاکید بر اینکه خودش فیلم را ندیده است، ادامه داد:‌ من این تلاش و عزم را گرامی می‌دارم بویژه آنکه بارها از زبان بزرگان جهان شنیدم که چه معمایی در سینمای ایران وجود دارد که با وجود حداقل امکانات این چنین درخشان است؟  به نظر بنده، راز و رمز این موفقیت در این سالن حاضر است؛ پشتوانه سینمای ایران ادبیات فاخر و گنج معنوی آن است که در هیچ کجای جهان وجود ندارد. سینمای شاعرانه ایران مرهون بزرگانی است که امروز در اینجا نشستند و آقایان فتحی، توحیدی و دیگر هنرمندان در این فضا تنفس کردند و با محمدعلی موحد زندگی کردند. فیلم و نگاه آن‌ها عطر و رنگ موحد و کزازی و شفیعی کدکنی و بزرگان دیگر را می‌دهد. من این عزیزان را به "نام" و بدون لقب صدا کردم چون استاد شفیعی کدکنی در آخرین شماره  مجله «بخارا» زیبا گفته است که محمدعلی موحد بالاترین لقبش در همین است که «محمدعلی موحد» است و لقب و پسوند و پیشوندی برازنده او نیست. این برای بقیه اساتید هم صدق می‌کند.

ایوبی افزود: یقین دارم که استقبال فراوان مخاطب آغاز راهی است که باز هم از مولانا و شمس سخن گفته شود.  

سپس فرهاد توحیدی - فیلمنامه‌نویس «مست عشق» بیان کرد: نوشتن فیلمنامه این کار در کنار جناب آقای فتحی حدود سه سال و اندی طول کشید و در طول نوشتن متن، سایه معنوی دکتر موحد بر سر این کار بود.

او با اشاره به شیوه  روایت فیلم گفت:‌ من به عنوان یک معلم کوچک فیلمنامه‌نویسی عرض می‌کنم که سال‌هاست در میان همکارانم و بخصوص در میان جوانان علاقه‌مند به فیلمنامه‌نویسی اشتیاق زیادی برای گذر و عدول از نوشتن فیلمنامه به سبک و سیاق کلاسیک در چهارچوب شاه‌پیرنگ می‌بینم. آن‌ها بسیار دوست دارند که فیلمنامه‌نویسی متفاوت را با روایت‌های موازی تجربه کنند و برای یادگیری تکنیک داستان‌گویی در فیلمنامه نویسیِ آلترناتیو، طبیعتاً به ادبیات فیلمنامه‌نویسی ترجمه شده رجوع می‌شود. این در حالی‌ است که بخت بزرگ بنده و آقای فتحی این بود که در این کار برای سازماندهی روایت‌های موازی از دل آثار مولانا و مثنوی استفاده کردیم. شاید بی‌راه نباشد که بگویم یکی از اولین کسانی که داستان‌گویی به این شیوه را ابداع کردند حضرت مولانا بود و البته پیش‌تر از او عطار و سنایی هم چنین تجربه‌ای داشتند.  

توحیدی ادامه داد: کوشش ما این بود از آن میراثی که حضرت مولانا و دیگران در روایت‌گری به جا گذاشتند و بزرگان امروز ادبیات ایران در کتاب‌های خود شرح دادند، استفاده کرده باشیم و امیدوارم آنچه بر پرده خواهید دید گوشه کوچکی از انتظارات شما را برآورده کند.

در پایان حسن فتحی - کارگردان «مست عشق» که از سر فیلمبرداری سریالش خود را به این برنامه رسانده بود - متنی را قرائت کرد که به این شرح بود: «همه ما آدم‌ها بی‌آنکه خواسته باشیم، متولد می‌شویم و طنز قضیه در این است که چه بخواهیم و چه نخواهیم، متولد شدن ما با نوعی مسئولیت اخلاقی همراه است؛ مسئولیتِ اینکه اوضاع جهانی را که لُملُمه می‌زند از حرص و طمع و کشتار و ویرانی، با افعال خودمان سیاه‌تر از آنچه که هست نکنیم. پیام شیرین و شکّرین شمس و مولانا در این زمانه تلخ‌کامی و خشونت و نفرت‌پراکنی، می‌تواند بارقه امیدی باشد برای ما ساکنانِ به عادت و روزمرگی گرفتار شده‌ی این روزگار تا شاید با پرهیز از خودشیفتگی و افکار خشک و تنگ‌نظرانه در افعال و کردار خودمان تأمل و نواندیشی و تجدیدنظر کنیم.

این اثر سینمایی بی‌هیچ تفاخری برگ سبزی تحفه درویش و نمایش قطره‌ای از دریای بیکران اندیشه‌های عرفانی است.»

در این زمینه بخوانید:

تمجید میرجلال‌الدین کزازی از «مست عشق»

ژاله آموزگار

منبع: خبرگزاری ایسنا